Te zien geweest
Empathie | Geen mens is een eiland
Empathie
Geen mens is een eiland
3 juli 2020 - 28 maart 2021
Lockdown verlengd t/m 30 maart
Premier Rutte heeft op 14 december aanvullende maatregelen afgekondigd om verdere verspreiding van het corona-virus tegen te gaan. Op 8 maart is de lockdown wederom grotendeels verlengd. Dat betekent dat ook MIJ helaas gesloten blijft. En dat is jammer: onze tentoonstelling Empathie | Geen mens is een eiland zal dus niet meer te bezoeken zijn.
Wel gaan we nog zoveel mogelijk van de tentoonstelling laten zien. Hier op de website, maar ook op onze Instagram en Facebook pagina.
Mocht je in IJsselstein zijn en - op verantwoorde wijze - een rondje maken door de mooie binnenstad: op diverse buitenlocaties blijven kunstwerken uit de tentoonstelling Empathie | Geen mens is een eiland te zien.
Kort voor de zomer opende Museum IJsselstein het eerste deel van deze expositie met een foto-tentoonstelling in de Kasteeltoren en kunstprojecten op diverse andere (buiten)locaties. Sinds 19 september is Empathie | Geen mens is een eiland geheel te zien. De verschillende kunstenaars prikkelen door middel van video, fotografie, installaties en sculpturen het inlevingsvermogen en de nieuwsgierigheid. Kun je meevoelen met de ander?
Kijk. Luister. Want geen mens is een eiland.
Over Empathie | Geen mens is een eiland
We leven in een tijd van sterk individualisme. Een tijd waarin de maakbaarheid van ons menselijke bestaan binnen ons bereik lijkt. Onze samenleving is gericht op ontwikkeling van ‘het zelf’. Denk aan de zegentocht van social media en zelfhulpboeken die niet aan te slepen zijn. Succes is maakbaar en vooral intern te vinden. Graaf diep in jezelf en je leert jezelf kennen. Zoals Plato zei: ‘de essentie van alle kennis is zelfkennis.’ We zijn ervan overtuigd dat de weg naar geluk de weg van zelfontplooiing is. Het ‘wij versus de ander’ lijkt de basis van ons bestaan.
Maar mensen zijn sociale wezens. We bezitten het bijzondere vermogen om emoties van anderen te kunnen meevoelen. We zijn ook wie we zijn door de aanwezigheid van de ander. We hebben de ander bovendien nodig voor ons voortbestaan. ‘Sociaal en onbaatzuchtig gedrag is minstens zo belangrijk als ‘het recht van de sterkste.’ (Frans de Waal, Een tijd voor empathie)
Te zien op diverse (buiten)locaties
Deze tentoonstelling beperkt zich niet alleen tot ons museumgebouw - waar je bijvoorbeeld de performance-registratie van Francis Alÿs' When Faith Moves Mountains kunt bekijken. Empathie | Geen mens is een eiland is te zien op verschillende plekken in de IJsselsteinse binnenstad. Zo zijn er foto-exposities in de Kasteeltoren (samengesteld door Koos Breukel) en in het Kronenburgplantsoen (een project van Bernadet de Prins). In het Kasteelpark staat een container waarin een film van Melanie Bonajo draait. Ook bij en in de Oude Nicolaaskerk en de St. Nicolaasbasiliek zie je werk uit Empathie | Geen mens is een eiland, onder meer van Sarah van Sonsbeeck.
Wil je je onderdompelen in alle facetten van de expositie, dan adviseren we om zo'n drie uur voor je bezoek uit te trekken.
Lees hier meer over alle locaties, kunstenaars en kunstwerken zodat je je bezoek goed kunt voorbereiden.
Francis Alÿs, Cuando la fe mueve montañas (When faith moves mountains), 2002 | Courtesy the artist and Jan Mot, Brussels
Foto-expositie in de Kasteeltoren
Gerenommeerd fotograaf Koos Breukel stelde een indringende foto-tentoonstelling samen uit eigen werk en dat van collega's. Deze expositie maakt deel uit van Empathie | Geen mens is een eiland en is te zien in onze satellietlocatie de IJsselsteinse Kasteeltoren. Je leest hier meer.
Paul Cupido, Suave, 2016
Deelnemende kunstenaars
In Empathie | Geen mens is een eiland zie je werk van:
Francis Alÿs, Hans Bol, Melanie Bonajo, Koos Breukel, Sander Breure en Witte van Hulzen, Paul Cupido, Charlotte Dumas, Esiri Erheriene-Essi, Jasper Griepink, Mylan Hoezen, Kasper Jacobs en Frank Koolen, Cuny Janssen, Hans de Kort, Annaleen Louwes, Suat Öğüt, De Onkruidenier, Niels Post, Bernadet de Prins, Proposition #2: Making a Salad (Caz Egelie, Sandra Heemskerk, Tim Hollander, Ruben Planting, Lisa Sudhibhasilp, Martha Thissen en Samantha Vlaming), Fedor van Rossem, Joseph Sassoon Semah, Sarah van Sonsbeeck, Martine Stig en Dustin Thierry
Lees hier meer over alle locaties, kunstenaars en kunstwerken van deze tentoonstelling.
Melanie Bonajo, TouchMETell (still), 2019 | Courtesy the artist and AKINCI
Bekijk hier de trailer van TouchMETell, de film van Melanie Bonajo die draaide in de container in het Kasteelpark.
No Man is an Island
by John Donne, 1624
No man is an island, entire of itself;
every man is a piece of the continent,
a part of the main.
If a clod be washed away by the sea,
Europe is the less,
as well as if a promontory were,
as well as if a manor of thy friend’s
or of thine own were.
Any man’s death diminishes me,
because I am involved in mankind;
and therefore never send to know
for whom the bell tolls;
it tolls for thee.
Meditation XVII uit 'Devotions Upon Emergent Occasions, and severall steps in my Sickness'
Empathie is een breed begrip. Het is het vermogen om je te kunnen inleven in de gevoelens van iemand anders (cognitieve empathie) of zelfs het daadwerkelijk meevoelen met de ander (affectieve empathie). Het laat het idee los dat een mens puur op zichzelf gericht is, maar onderstreept juist de relatie met de ander. Dat is een wezenlijk onderdeel van ons mens-zijn. Het bijzondere is dat 98% van de mensen het vermogen bezit om zich te kunnen inleven in een ander. Ons brein is voorgeprogrammeerd om contact te maken en we ontwikkelen het al vanaf ons tweede levensjaar. Mensen zijn van nature in staat om hun omgeving en het gedrag van mensen te interpreteren, aan te voelen en mee te bewegen. In onze huidige samenleving waarin het leven maakbaar lijkt, dreigen deze vermogens verloren te raken.
Een belangrijke verbindende factor tussen mensen is nieuwsgierigheid. Daar komen ook kunst en empathie samen. Een open en nieuwsgierige houding naar alles wat anders is, zonder oordeel, gaat de vervreemding tussen mensen tegen. Volg de weg van de dialoog en spreek met de ander, maar vooral, luister. Want geen mens is een eiland.
Suat Öğüt, The First Turk Immigrant or The Nameless Heroes of The Revolution (hier tijdens Framer Framed, 2018 | Foto: Eva Broekema)
Caz Egelie, Something's Coming, 2020 (Open Space Contemporary, Londen | Foto: Sam Nightingale)
Joseph Sassoon Semah, Between Remembering and Retelling, 1989 | Collectie Roel Arkesteijn
Meer over Empathie | Geen mens is een eiland
Lees alle informatie over locaties, kunstenaars en kunstwerken.
Het Zenderstreeknieuws publiceerde op 20 januari 2021 een prachtig artikel over MIJ en de tentoonstelling ten tijde van de lockdown. Je leest Het museum dicht, de verbinding blijft hier.
In september 2020 werd op RTV Utrecht in het kunstprogramma Meer Dan Het Plaatje aandacht besteedt aan Empathie | Geen mens is een eiland. Daarover lees je hier meer. Je kunt dan ook direct de hele aflevering (15 min.) bekijken.
Met Open Monumentendag, 12 september 2020, werd Sarah van Sonsbeeck's World Flag IJsselstein onthuld. Deze wappert sindsdien boven op de Oude Nicolaaskerk. Van Sonsbeeck ontwierp de vlag speciaal voor deze tentoonstelling. Bekijk een impressie (1:44 min) van die middag, met live muziek van trompettist Eric Vloeimans.
Op 19 juli 2020 zond RTV Utrecht in het programma Route C een reportage uit over het eerste deel van Empathie | Geen mens is een eiland. Dit fragment (3:44 min.) bekijk je hier.
Wil je meer lezen over de keuze voor empathie in deze tentoonstelling? Eerder schreef curator Nikkie Herberigs er een artikel over voor het Zenderstreeknieuws. Klik door voor haar Heimwee naar de toekomst.
