Collectie
wandel door het verleden
Wandelen door de geschiedenis
De vaste expositie '3000 jaar wonen nabij de Hollandse IJssel' laat bezoekers het ontstaan van de stad en het vroegere leven in IJsselstein beter begrijpen. Interessant voor jong en oud.
Uitgelicht: de haandrik
Griendcultuur in IJsselstein
Foto en tekst Anneke Radstake
Van oudsher werden gronden langs een rivier die niet geschikt waren voor landbouw of veeteelt met wilgen aangeplant, de zogenaamde grienden. De tenen van de wilgen werden geschild en dienden als basis voor het maken van hoepen en manden. Deze bedrijfstak vormde een belangrijk middel van bestaan in IJsselstein.
Mandenmakerijen en fruitteelt komen samen in de haanderik
In de boomgaarden in en rond IJsselstein werden deze manden gebruikt bij het plukken van fruit. De smalle hoge haanderik was speciaal voor het plukken van kersen, hij kon aan een ladder opgehangen worden en was makkelijk tussen de takken te hanteren. Op deze manier komen mandenmakerijen en fruitteelt samen in de haanderik. Er hangt een haanderik In ’t Straatje van Museum IJsselstein in de buurt van de griendschuur. Je vindt hier ook meer informatie over de griendcultuur van IJsselstein.
Uitgelicht: de schandstenen
Foto Catherine Clavaux en tekst Anneke Radstake
Het dragen van schandstenen was een middeleeuwse schandstraf. Vanaf het eind van de veertiende tot aan het eind van de zestiende eeuw werd deze straf vooral aan vrouwen opgelegd. De misdaden waarvoor vrouwen op deze wijze werden gestraft varieerden van kwaadsprekerij, schelden, vechten en diefstal tot zedenmisdrijven als prostitutie, zedenschennis en bigamie.
De vrouwen moesten met de schandstenen om hun nek een rondje door het dorp lopen, waarbij zij soms werden vergezeld door een joelende menigte.
Rechtspraak
In 't historische Straatje van Museum IJsselstein, in de vitrine over de rechtspraak zijn schandstenen te zien. Ze behoren tot de vaste collectie van de Stichting Collectie Museum IJsselstein. Het is zeer waarschijnlijk dat deze stenen daadwerkelijk in IJsselstein zijn gedragen.
Uitgelicht: de tripzool
Schoenen in de middeleeuwen
Over schoenen in de vroege middeleeuwen (500 - 1000) is niet zoveel bekend. Onze voorouders hebben weinig afbeeldingen of geschriften nagelaten waaruit we kunnen opmaken hoe hun schoenen er precies uit hebben gezien.
Snavelschoen
In de late middeleeuwen (1200) ontstond er een nieuw soort schoeisel, de snavelschoen. Deze schoen werd door de adel gedragen. De snavelschoen had een lange puntige neus. Het was een echt statussymbool. Hoe rijker iemand was en hoe minder hij hoefde te werken, hoe langer de punt was.
Tripzool
De schoen was echter erg kwetsbaar. Het luxe materiaal waarmee de schoen gemaakt werd, zoals zacht leer of fluweel was niet erg sterk. Daarom werd er een onderschoen ontwikkeld: de tripzool. Dit was een houten zool die door middel van een leren riempje onder de snavelschoen bevestigd kon worden.
Historisch straatje
Op deze manier werd de schoen beschermd. De tripzool werd dan ook voornamelijk buiten gedragen. Het 16de-eeuwse exemplaar op de foto is gevonden in Dordrecht. Het object is onderdeel van de vaste opstelling in Museum IJsselstein en is te zien in het 't Straatje.
De tripzool is in bruikleen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
